Jaarverslag 2024

In het jaar 2024 hebben we drie keer een bezoek aan Gambia gebracht. De eerste keer was van 29 februari tot en met 14 maart, het tweede bezoek was van 16 tot met 23 juni en de derde reis was van 11 tot en met 25 november.

In 2024 konden wij wederom bouwen op de gedreven en vakkundige inzet van de verpleegkundige van de medische post in Naneto Seyoni, Mr. Petero Mendy en zijn assistente Ms. Amie Sanyang. Organisatorisch werd het één en ander in goede banen geleid door Mr. Yusupha Jatta. Hij is onze contactpersoon en verricht belangrijk werk in de coördinatie ter plaatse. Dit is onmisbaar omdat wij slechts een paar weken per jaar in Gambia zijn. In 2024 kende de medische post weer een groot aantal patiënten. In 2024 brachten 5.575 mensen een bezoek aan de medische post (1.379 mannen, 2.605 vrouwen, 838 jongens en 753 meisjes). De medische post heeft een belangrijke functie voor Naneto Seyoni en de directe omgeving. Naneto Seyoni is gelegen op het platteland, tegen de zuidgrens met Senegal. Medische faciliteiten zijn schaars en liggen vaak op grote afstand. Het grootste deel van de klachten bestond uit verkoudheidsklachten en longontsteking. Ook malaria, huidaandoeningen, diarree, oorontstekingen, oogaandoeningen en tandklachten kwamen veelvuldig voor.

Het streven is om binnen een aantal jaren de medische post qua beheer geheel over te dragen aan de gemeenschap van Naneto Seyoni. Hiervoor is een lokaal bestuur nodig die het beheer van ons over gaat nemen. In 2022 zijn de gesprekken gestart met diverse instanties. Ook is overleg gevoerd met een medewerker van het Ministerie van Justitie in Gambia. Via het Ministerie hebben wij een concept voor een overeenkomst gekregen. Dit concept is in de loop van 2023 aangepast naar de lokale situatie in Naneto Seyoni. Met de dorpsbewoners is gesproken over vertegenwoordiging in het bestuur. Dit proces kostte enige tijd omdat dit via de hiërarchieke weg moet lopen in het dorp. Dit gaat in goed overleg met het dorpshoofd, de Alkalo en zijn dorpsraad de Village Development Committee. Dit is een lang proces dat over vele schijven loopt. Ook persoonlijk contact met de dorpsvertegenwoordigers is daarbij erg belangrijk. We zijn maar een paar keer per jaar in Gambia en wanneer we er zijn, is niet altijd iedereen beschikbaar. Dus kost het veel tijd om iedereen te spreken. Uit deze gesprekken zijn een aantal kandidaat-bestuursleden voortgekomen. Tijdens de diverse overleggen is ook gesproken over de taken en verantwoordelijkheden van het lokale bestuur. Het lokale bestuur moet formeel geregistreerd worden bij de Gambiaanse overheid. Het concept voor de statuten is in november overhandigd aan de kandidaat-bestuursleden en met hen doorgenomen. Hen is verzocht om het concept goed te bestuderen en hun op-/aanmerkingen aan ons door te geven. Wij gaan het concept daarna aanpassen en in 2025 wordt dit concept verder geconcretiseerd tot een definitief document.

De verzelfstandigingsplannen hebben in 2024 op on-hold gestaan omdat de renovatie van de medische post nog op zich liet wachten. Zoals al eerder aangegeven in dit verslag zal de renovatie begin 2025 afgerond zijn. Dit is het signaal om de verzelfstandiging verder vorm te geven omdat we dit gepaard willen laten gaan met een medische post die volledig up-to-date is.

Het dorp wordt uiteindelijk geheel verantwoordelijk voor de medische post. Dat wil zeggen dat het dorp zelf voor onder andere de salarissen van het medisch personeel, de medicijnen en het onderhoud van de medische post gaat zorgen. In 2024 is een aanzet gemaakt om het Memory of Understanding (MOU) van de medische post te verlengen. Deze MOU is afgesloten met de (lokale) overheid en hierdoor is de medische post officieel geregistreerd. Zo'n MOU is vijf jaar geldig. In de MOU worden allerlei afspraken gemaakt en één van die afspraken die wij wilden opnemen is dat de overheid de salarissen van het medisch personeel gaat betalen. Dit werd door de lokale overheid bijgesteld. Ze gaan de salariskosten betalen mits er geld is, of men plaatst een verpleegkundige in de medische post. Deze verpleegkundige staat dan op de loonlijst van de overheid. Het probleem is dat er geen geld is én geen beschikbare verpleegkundige. Daarom moest ook opgenomen worden in het MOU dat de overheid verantwoordelijk is voor de personele zaken mits dit mogelijk is. Tot die tijd moeten wij de salarissen blijven betalen.

De in 2020 ingezette renovatie van de medische post zou in 2022 of 2023 afgerond worden maar door een gebrek aan middelen is dit doorgeschoven naar 2024. In 2023 hebben we contact gelegd met een fonds in Nederland welke gelukkig bereid was om een groot deel van de renovatie te financieren. Vanaf november 2023, na de toezegging van het Nederlandse fonds, zijn wij op zoek gegaan naar een aannemer. Stichting Bouwen trok zich terug uit Gambia in 2023. Een andere Nederlandse aannemer nam de renovatie over en plande dit voor het voorjaar van 2024. Vanwege gezondheidsklachten moest hij zich helaas terugtrekken. Juni 2024 zijn we met een nieuwe aannemer op pad geweest maar hij kon de klus niet aan. In november zijn we opnieuw met een aannemer naar Naneto Seyoni gegaan om over de renovatie te spreken. Eind november ontvingen wij een offerte. De offerte was akkoord en begin december is de eerste aanbetaling gedaan. De aannemer is eind 2024 begonnen en zal het werk in januari 2025 afronden.

Het laatste deel van de renovatie betreft het vervangen van het dak en de plafonds. Ook de elektra wordt aangepakt. Wij zijn erg blij dat we in 2025 de renovatie af kunnen ronden. Bij de overdracht die in de komende jaren gepland staat, is dan de medische post qua onderhoud en faciliteiten helemaal up-to-date!

Een onderdeel van de verzelfstandigingsplannen is een eigen inkomstenbron voor het dorp. De salarissen van de medische post worden straks wellicht door de overheid betaald maar er blijven nog andere kosten over zoals de medicijnen en het onderhoud van de medische post. De bewoners betalen wel voor het bezoek aan de medische post en dragen in de kosten van de medicijnen, maar dat zal niet voldoende zijn. Om toch extra inkomsten te krijgen hebben wij, samen met het dorp, plannen ontwikkeld voor een (moringa)boomgaard. Tijdens één van de overleggen met het dorp bleek dat men, naast de moringabomen, ook andere fruitbomen (sinaasappels, citroenen) wil plaatsen in de nieuwe tuin. Deze vruchten zijn belangrijk voor dorp en leveren ook weer geld op bij verkoop op de markt. In 2023 hebben wij toestemming gekregen van de Alkalo (dorpshoofd) om de tuin aan te leggen op het terrein van de medische post en de plaatselijke school. Omdat in 2024 de nodige aandacht uitging naar het vinden van een aannemer en het starten van de renovatie heeft de aanleg van de tuin op een laag pitje gestaan. Het dorp is al wel aan de slag gegaan met het schoonmaken van het terrein. Het terrein was voorheen in gebruik als groentetuin maar lag al jaren braak. Ook zal er een hekwerk om de tuin geplaatst moeten worden om te voorkomen dat de geiten en andere beesten de planten opeten. De dorpsbewoners voeren het grootste gedeelte van de werkzaamheden en het beheer zelf uit. Voor de omheining en het hekwerk gaan we nog fondsen werven, We hebben een offerte ontvangen, deze offerte wordt door ons beoordeeld. In 2025 wordt gezocht naar fondsen en vindt een herstart plaats van het tuinproject.

Het dorp is in de loop van 2023 zelf begonnen met de bouw van en kleine kraamkliniek in de buurt van de medische post. Zij hebben ons om ondersteuning gevraagd maar dat was helaas niet mogelijk. We hadden al onze fondsen nodig voor de renovatie van de medische post. Wanneer de renovatie afgerond is, gaan we in 2025 bekijken hoe we de afbouw van de kraamkliniek kunnen ondersteunen.

Er is in 2024 regelmatig contact geweest met de Marabout in Gunjur voor de doorstart van het mental home dat voorheen in Busura gevestigd was. Er moet eerst een stuk grond beschikbaar zijn. Aankoop van grond is erg duur en voor een mental home of een medische post stelt het dorp vaak grond gratis ter beschikking. Dit is echter een proces waar een lange adem voor nodig is. De Marabout overlegt hierover met de Alkalo (dorpshoofd) en andere invloedrijke personen uit het dorp. We zijn hier een aantal keren bij aanwezig geweest om de noodzaak voor een mental home kracht bij te zetten. Het overleg vindt plaats in de lokale taal, we kunnen dit niet volgen maar voelen wél aan dat onze aanwezigheid hierbij gewenst is. Wanneer de Marabout een stuk grond toegewezen krijgt dan is hij grotendeels zelf in staat om het nieuwe mental home te bouwen. De Marabout is elders in Gunjur al bezig met het maken van de blokken voor de nieuwbouw. In de loop van 2025 hopen we meer progressie te boeken maar dit is afhankelijk van de Alkalo in het dorp. Bij elk bezoek aan Gambia schuiven we weer aan bij het overleg dat de Marabout met hem heeft. In het jaarverslag over 2023 heeft u hetzelfde verhaal kunnen lezen. Helaas gaat het overleg met de belangrijke personen in Gunjur erg stroef. We hebben het vermoeden dat het op dit moment stil ligt. In 2025 blijven we proberen om een stuk grond te verwerven in Gunjur

In 2024 hebben we een aantal keren fysiek en online vergaderd. Het jaar 2024 was een mooi jaar met een aantal mooie ontwikkelingen die verder doorgezet worden in 2025. Wij danken iedereen die ons gesteund heeft, of op een andere wijze belangstelling hebben getoond voor ons werk in Naneto Seyoni. We hopen ook in 2025 weer op uw steun te kunnen rekenen!

Een kort overzicht van onze plannen voor 2025:

• Het afronden van de renovatie van de medische post (dak, plafonds);
• Formaliseren statuten lokaal bestuur;
• Afsluiten van een nieuwe Memorandum of Understanding
• Herstart tuinproject;
• Doorstart van het mental home in Gunjur.
• Afbouw kraamkliniek

Wilfried Holtus, voorzitter

Stichting Huis van Marabout - Gambia